[Arkas]

Το γυροσκοπικό φαινόμενο (precession torque). 4.

ΒΑΡΟΣ ΠΕΡΙΣΤΡΕΦΟΜΕΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ,
ΑΚΤΙΝΑ ΚΑΙ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗΣ

Όλα είναι θέμα φυσικής και έχουν να κάνουν με το βάρος, την απόσταση,
την ταχύτητα και την σχέση και αναλογία μεταξύ αυτών.
Θα ήταν ανούσιο να μπλεχτούμε (τουλάχιστον σε αυτό το κείμενο) με
τύπους φυσικής και μαθηματικών.
Το σίγουρο είναι ότι:
Ένα σώμα έχει κάποιο βάρος.
Ένα κινούμενο σώμα αποκτά κάποια αδράνεια.
Αδράνεια είναι η δύναμη που αντιστέκεται σε οποία απόπειρα αλλαγής της
κινητικής κατάστασης του κινούμενου σώματος.
Όσο μεγαλύτερο είναι το βάρος του σώματος ή όσο μεγαλύτερη είναι η
ταχύτητα με την οποία κινείται, τόσο μεγαλύτερη είναι και η αδράνεια που
αναπτύσσεται.
Ενημερωτικά η αύξηση (ας πούμε διπλασιασμός) της ταχύτητας μεγαλώνει
περισσότερο την αδράνεια, από ότι η αύξηση (ας ξαναπούμε διπλασιασμός)
του βάρους του σώματος.


Έτσι ένας 17-άρης μπροστινός τροχός με τρία μπάτσα (ακτίνες) φαρδύ
ελαστικό και 2 δισκόφρενα είναι πιο βαρύς από τους 18", 19", ή
21ʼʼ με ένα δισκόφρενο, συρμάτινες ακτίνες και στενότερο
ελαστικό, με αποτέλεσμα πιο έντονο γυροσκοπικό φαινόμενο αλλά και πιο
άμεση αντίδραση στις εντολές του αναβάτη λόγω διάστασης. Αυτό σου
δίνει αίσθημα σιγουριάς στην ευθεία με πολλά χιλιόμετρα στο κοντέρ και
ευελιξία στις κλειστές στροφές, με μοναδικό κόστος την πιο βαριά αίσθηση στο τιμόνι.

ΓΥΡΟΣΚΟΠΙΟ ΚΑΙ Ο ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ

Το βαρύτερο «εξάρτημα» πάνω σε μια μοτοσικλέτα είναι ο κινητήρας της.
Και το βαρύτερο εξάρτημα σε ένα κινητήρα είναι ο στρόφαλος.
Ιδίως αν είναι και κανένας πολυκύλινδρος.

Ο στρόφαλος έχει μια κακή συνήθεια……..να περιστρέφεται.
Οπότε ούτε αυτός εξαιρείται από το γυροσκοπικό φαινόμενο.

Οι εντουράδες θα το γνωρίζουν καλύτερα.

Δοκιμάστε να κατεβείτε μια πολύ απότομη κατηφόρα με παρά πολλές
ανωμαλίες που θα κλόνιζαν την ισορροπία της μοτοσικλέτας. Κάντε το με
αργό ρυθμό προσπαθώντας να κρατήσετε την ισορροπία σας, όσο αυτή
δοκιμάζεται από τις ανωμαλίες του τερέν.

Με τον κινητήρα στο ρελαντί χωρίς ταχύτητα στο κιβώτιο.

Με τον κινητήρα μαρσαρισμένο χωρίς ταχύτητα στο κιβώτιο.

Με τον κινητήρα σβηστό.

Θα παρατηρήσουμε ότι με τον κινητήρα να στροφάρει (όσο περισσότερο,
τόσο το καλύτερο) η μοτοσικλέτα διατηρεί καλύτερα την ισορροπία της.
Αυτήν την αίσθηση τουλάχιστον μας δίνει.
Ο λόγος είναι ο περιστρεφόμενος στρόφαλος που στις μοτοσικλέτες είναι
εγκάρσια τοποθετημένος (με κάποιες εξαιρέσεις). Οτιδήποτε προσπαθήσει
να κλονίσει την ισορροπία της μοτό γέρνοντας την, θα βρει μια σχετική (μικρή για την αλήθεια) αντίσταση από το γυροσκοπικό φαινόμενο που
αναπτύσσεται στον στρόφαλο.
Εξαιρούνται οι μοτοσικλέτες με στρόφαλο τοποθετημένο κατά μήκος.
Παράδειγμα η Gold Wind της Honda και οι MOTOGUZZI.
Σε αυτές παρατηρείται το φαινόμενο να γέρνουν μόνες τους στο πλάι
(ελάχιστα βέβαια αλλά γίνεται αντιληπτό) όταν μαρσάρουμε
απότομα. Γίνεται αντιληπτό κυρίως αν τις έχουμε στηριγμένες στον
πλαγιοστάτη. Μαρσάρουμε και η μοτοσικλέτα λες και πάει να σηκωθεί από μονή της όρθια.

TANK SLAPPING Ή ΓΥΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΣΑΒΟΥΡΔΑ

Ξεκινά συνήθως από μία έκκεντρη φόρτιση του πρόσθιου τροχού,
εξελίσσεται σε γυροσκοπικό ψάρεμα (weaving) και καταλήγει σε
κοσκίνισμα (tank slapping-σφαλιάρα από το ντεπόζιτο) και γυροσκοπικό
χαισάιντινγκ που μας εκτοξεύει πάνω από τα τιμόνια.
Έκκεντρη φόρτιση πιθανόν να συμβεί από πρόσκρουση του μπροστινού
τροχού υπό κλίση σε ανωμαλία του οδοστρώματος ή τις περισσότερες
φορές από πολύ απότομη αλλαγή κλίσης και κατεύθυνσης.
Ακόμη και από προσγείωση του μπροστινού τροχού που σταμάτησε να
γυρίσει μετά από μεγάλης απόστασης σούζα.
Στον μπροστινό τροχό αναπτύσσονται τέτοιες δυνάμεις προς διόρθωση της
πορείας του που ο πίσω τροχός αδυνατεί να ακολουθήσει. Η ταλάντωση
που θα συμβεί για να εκτονωθεί αυτή η διαφορά ενέργειας, δυνάμεων και
κατευθύνσεων ξεκινά κάπου στο σημείο που βρίσκεται το ντεπόζιτο!!!! και
συνεχίζει μέχρι και τη σέλα πετάγοντας τον αναβάτη κυριολεκτικά πάνω
και μπροστά!!! από την μοτοσικλέτα.