Ανταπόκριση από τον Ηλία !
Μπαίνοντας στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, απολαύσαμε μια ωραία χωμάτινη διαδρομή στο Όρος Bjelašnica. Επισκεφτήκαμε το χωριό Umoljani και κατασκηνώσαμε στο απομονωμένο Lukomir. Μέχρι το 2010 σ’ αυτό τ’ όμορφο χωριό έμεναν δέκα άτομα το χειμώνα. Τώρα πια δε μένει κανείς. Έρχονται μόνο το καλοκαίρι με τα εκατοντάδες πρόβατά τους, για να εκμεταλλευτούν τα πλούσια βοσκοτόπια της περιοχής.
Μπαίνοντας στο απομονωμένο Lukomir πέσαμε πάνω στην ώρα που όλοι επέστρεφαν τα ζώα τους από τη βοσκή.
Την επομένη φτάσαμε στο Σεράγεβο (Sarajevo), το σταυροδρόμι αυτό των πολιτισμών, που τόσο έχει ταλαιπωρηθεί. Οι επιπτώσεις του πολέμου μεταξύ 1992 και 1995 είναι φανερές παντού. Παντού νεκροταφεία βλέπει κανείς, ενώ τα σπίτια έχουν ακόμη αμέτρητα σημάδια από τα βλήματα. Πολλά έχουν καλυφθεί κι η πρωτεύουσα έχει εκμοντερνιστεί. Τα σημάδια, όμως, στις ψυχές των ανθρώπων δεν καλύπτονται τόσο εύκολα. Παρόλ’ αυτά είναι ευχάριστα εντυπωσιακό να βλέπει κανείς παρέες χριστιανών μαζί με ευσεβείς μουσουλμάνες να κυκλοφορούν στους δρόμους της πόλης.
Τώρα πια φαίνεται πως συμβιώνουν ειρηνικά.
Κάπου εκεί ήρθε η ώρα ν’ αποχαιρετήσω το Γιάννη, ο οποίος πήρε το δρόμο της επιστροφής για την Ελλάδα. Αν και δε γνωριζόμασταν επαρκώς όταν μου πρότεινε να ταξιδέψουμε για λίγο μαζί, ήταν μάλλον από τους πιο καλούς συνταξιδιώτες που θα μπορούσα να έχω. Έβλεπε τα πάντα θετικά και ποτέ δεν είχε παράπονο (ε, μόνο στα κατσάβραχα που τον πήγαινα λίγο δυσανασχετούσε, αλλά του άρεσε στο τέλος!). Ακόμη κι αν δε βρίσκαμε καλό μέρος για κατασκήνωση, πάντα με το χαμόγελο έλεγε: “εδώ, τέλεια είναι!” κι ας ήταν γεμάτο πέτρες και δίπλα στο δρόμο. Ο Γιάννης κοντεύει να πατήσει τα 60, αλλά αυτό δεν τον εμποδίζει να ταξιδέψει κατ’ αυτό τον τρόπο.
Το Σεράγεβο, σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης, συνδυάζει τζαμιά, εκκλησίες, παλιά σπίτια οθωμανικής αρχιτεκτονικής και μοντέρνους ουρανοξύστες…
Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Όχι για να παινέψω το Γιάννη, αλλά για να αποδειχθεί άλλη μια φορά πως η ηλικία δεν εμποδίζει κάποιον να κοιμάται κάθε βράδυ κάτω απ’ τ’ άστρα, πάνω στις πέτρες, να μαγειρεύει σ’ ένα γκαζάκι και να τρώει 1-2 φορές την ημέρα, να καβαλά τη μοτοσυκλέτα του σε δύσβατα βουνά και να μην ξέρει ούτε πού θα φτάσει ούτε τι θα συναντήσει ούτε πού θα κοιμηθεί. Να ‘λέγα ότι τον βοηθούσε ο εξοπλισμός του… ένα παλιό, ρημαγμένο AX-1 250 κ. εκ. έχει, στο οποίο μια το αμορτισέρ δε δούλευε, μια το ρουλεμάν έσπασε, μια οι προστατευτικές μπάρες έσπασαν, μια η χούφτα έπεσε… Όσο για το αντίσκηνο… ένα από αυτά τα φτηνιάρικα ήταν και του έβαζε νάιλον από πάνω όταν έβρεχε καταρρακτωδώς. Το δύσκολο σ’ αυτά τ’ αντίσκηνα, όμως, είναι να εμποδίσεις το νερό να μπει από το πάτωμα.
Να ‘λεγα πως του περισσεύουν τα χρήματα… Ευτυχώς, τα οικονομικά ήταν κάτι ακόμη στο οποίο ταιριάζαμε, οπότε χωρίς να μείνουμε ούτε μια βραδιά σε ξενοδοχείο, τις τρεις ‘βδομάδες που ταξίδεψε ο Γιάννης μαζί μου πρέπει να ξόδεψε γύρω στα 300 ευρώ συνολικά. Όλα αυτά δείχνουν άλλη μια φορά πως μόνο διάθεση χρειάζεται κι η ηλικία δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια δικαιολογία που χρησιμοποιούν όσοι βλέπουν ένα τέτοιο ταξίδι σαν ταλαιπωρία.
Εξερευνώντας την επαρχία της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης.
Ήταν ώρα να κάνω την πρώτη αλλαγή λαδιού στη μοτοσυκλέτα μου. Πήγα σ’ ένα βενζινάδικο, για να χρησιμοποιήσω μια λεκάνη τους και να χύσω εκεί το παλιό λάδι. Επόμενος σταθμός ήταν το αινιγματικό Visoko. Εκεί λέγεται πως βρίσκεται η παλιότερη και μεγαλύτερη πυραμίδα στον κόσμο, η Πυραμίδα του Ήλιου. Κατασκευάστηκε πάνω από 12.000 χρόνια πριν, ενώ το ύψος της ξεπερνά τα 220 μέτρα! Τώρα πια βλέπει κανείς ένα λόφο κι αρχικά θεώρησα πως δεν άξιζε καν να ‘ρθω να δω αυτό. Όταν, όμως, επισκέφτηκα τα Τούνελ Ravne, άλλαξα γνώμη! Είναι ένας λαβύρινθος από τούνελ δεκάδων χιλιομέτρων που κατασκευάστηκαν την ίδια εποχή με το σύμπλεγμα των πυραμίδων.
Είχαμε έναν πολύ καλό ξεναγό, που μας εξηγούσε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τη μεταφυσική πλευρά των τούνελ. Μας έδειξε τους ογκόλιθους που βρίσκονται πάνω από τη σύζευξη δύο υπόγειων ποταμών και με τα όργανα μέτρησης βρήκαν πως μάλλον υπάρχουν κρύσταλλοι χαλαζία (quartz) μέσα τους. Οι υπόγειες αίθουσες που επισκεφτήκαμε έχουν μέχρι και 40 φορές περισσότερα από το συνηθισμένο αρνητικά ιόντα στην ατμόσφαιρα κι αυτό βοηθά πολύ στην υγεία! Διεθνείς επιστήμονες έχουν κάνει μετρήσεις για να ανακαλύψουν όλες αυτές τις εντυπωσιακές ιδιότητες. Τώρα υπάρχουν αμέτρητοι εθελοντές απ’ όλο τον κόσμο, που μαγεύονται με το μυστηριώδες Visoko κι έρχονται να βοηθήσουν στις ανασκαφές και το καθάρισμα των τούνελ.
Οι παλιοί νερόμυλοι της Λίμνης Pliva, κοντά στο Jajce.
Πήγα μέχρι το γραφικό χωριό Vranduk, όπου έκανα μια βόλτα γύρω από το επιβλητικό κάστρο του 14ου αιώνα. Συνεχίζοντας, έριξα μια ματιά στην παλιά πόλη του Travnik κι έφτασα στο Jajce. Εκεί με φιλοξένησε η Sabina, μια Βόσνια που είχε φιλοξενήσει και την αδερφή μου με το αγόρι της πριν ένα μήνα, όταν γυρνούσαν τα Βαλκάνια με ωτοστόπ. Το Jajce είναι μια ήσυχη κωμόπολη, που βρίσκεται σε μια πανέμορφη περιοχή γεμάτη ποτάμια, καταρράκτες και λίμνες. Όλα αυτά μαζί με την οχυρωμένη παλιά πόλη, συνθέτουν μια παραμυθένια εικόνα.
Από ‘κει ξανακατέβηκα πάλι νότια, για να μη χάσω τη σπουδαία ατραξιόν της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης, το Mostar! Ο γνωστός τηλεοπτικός αστέρας Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής είχε παραγγείλει την κατασκευή της γέφυρας, που ολοκληρώθηκε το 1566 και τώρα προσελκύει όλο αυτό το πλήθος τουριστών, αφού θεωρείται θαύμα της μηχανικής.
Χαλκουργός επί το έργον στα στενά της παλιάς πόλης του Mostar.
Σ’ αυτή την περιοχή επισκέφτηκα αρκετά ενδιαφέροντα μέρη. Οι Καταρράκτες Kravice χύνονται σε μια λίμνη που σχηματίζεται, ιδανική για μια δροσερή βουτιά. Το μέρος έχει απαράμιλλη ομορφιά! Μου θύμισε μια μικρογραφία από τις εικόνες που έχω δει από το Εθνικό Πάρκο Krka ή το Plitvice στην Κροατία, μόνο που εδώ δε συγκεντρώνεται τόσο πολύς κόσμος ούτε έχει πανάκριβο εισιτήριο.
Πώς ν’ αντισταθώ μια βουτιά στα κρύα νερά που φέρνουν οι Καταρράκτες Kravice;
Κάτι άλλο που μ’ εντυπωσίασε ήταν η νεκρόπολη της Radimlja! Η Βοσνία – Ερζεγοβίνη φημίζεται για τις μεσαιωνικές επιτύμβιες στήλες που βρίσκονται διασκορπισμένες στη χώρα. Συνήθως είναι ορθογώνιοι βράχοι, πολλές φορές με κωνική οροφή, στους οποίους σκαλίζουν διάφορα σχέδια. Οι επιτύμβιες στήλες της Radimlja θεωρούνται οι πιο περίτεχνες κι όχι άδικα.
Κάπου εκεί ήρθε η ώρα να βγω από τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη με προορισμό την Κροατία. Αυτή η χώρα μ’ εντυπωσίασε με τις αμέτρητες παλιές της πόλεις και τα κάστρα, ενώ μ’ άρεσε ιδιαίτερα που το μεγαλύτερο μέρος της δεν είναι τουριστικό. Μην ξεχνάτε πως την ακριβή διαδρομή μου με περισσότερες φωτογραφίες μπορείτε να τη βλέπετε στο Live Trip Traveller.