Πίνουμε από τα έτοιμα

Vakalos · #1 14-12-2008, 17:54

η φετινή άνυδρη χρονιά, που είναι συνέχεια της περσινής εικόνας, ανάγκασε τον υπουργό πεχωδε να δηλώσει δημοσίως... παλαιοημερολογίτης! «εκλεψε» 14 ημέρες και ελπίζει στις βροχές που συνήθως πέφτουν στις αρχές μαρτίου για να γεμίσουν οι ταμιευτήρες νερού της ευδαπ αλλά και τα 47 υδροηλεκτρικά φράγματα που υπάρχουν στη χώρα μας και έχουν πιάσει «πάτο», ώστε να μην πούμε το νερό νεράκι το φετινό καλοκαίρι.

τα διαθέσιμα αποθέματα για το λεκανοπέδιο διαμορφώνονται κοντά στα 745 εκατ. κυβικά, έναντι 1,1 δισ. την αντίστοιχη περσινή περίοδο και 1,4 το 2006, στο 60% του μαρτίου του 2004 οπότε είχε μετρηθεί το μέγιστο της τελευταίας δεκαετίας. το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι εδώ και πέντε μήνες «πίνουμε από τα έτοιμα», αφού στην αρχή του υδρολογικού έτους (1/10/2007) υπήρχαν στους ταμιευτήρες του μόρνου, της υλίκης και του εύηνου περίπου 802 εκατ. κυβικά. οι αρμόδιοι προς το παρόν εμφανίζονται ψύχραιμοι, αφού οι ποσότητες νερού καλύπτουν τις ανάγκες για 19 μήνες και βρίσκονται μέσα στα διεθνή όρια ασφαλείας. θα περιμένουν ώς τον μάιο και αν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση, τα περιθώρια θα στενέψουν και ίσως χρειαστεί να ληφθούν προληπτικά μέτρα εξοικονόμησης νερού. πάντως οι τελευταίες χιονοπτώσεις δεν έχουν ωφελήσει τους τρεις βασικούς ταμιευτήρες της ευδαπ, ενώ οι αθηναίοι δεν φαίνεται να πολυσκοτίζονται, καθώς είναι χαρακτηριστικό ότι αντιμετώπισαν την τελευταία χιονόπτωση με το... λάστιχο. τις ημέρες του χιονιά η κατανάλωση αυξήθηκε έως και 47% (!), ενώ τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σταθερή άνοδο, που έφθασε στο 10% σε σχέση με το 2004.

προ των πυλών είναι το θέμα της αύξησης των τιμολογίων νερού, ενώ ώς το τέλος του χρόνου η ευδαπ προβλέπεται να επιβάλει... «ψυτταλειόσημο», αφού αναλαμβάνει πλέον το κόστος λειτουργίας των εγκαταστάσεων της β' φάσης του βιολογικού καθαρισμού, ενώ θα ακολουθήσει και η επιβάρυνση του ξηραντήριου. υπάρχουν επίσης σχέδια για αξιοποίηση των ποσοτήτων νερού που παράγουν τα εργοστάσια με τη μεταφορά του στην απέναντι ακτή και τη χρησιμοποίησή του για το πρασίνισμα των βουνών, κυρίως του ποικίλου όρους.

για το σύνολο της χώρας, σύμφωνα με τη μελέτη που παρουσίασε πρόσφατα το υπουργείο πεχωδε, τα προβλήματα με το νερό έχουν αφετηρία το γεγονός ότι οι πολλές βροχές πέφτουν στη δυτική ελλάδα, αλλά οι μεγάλες καταναλώσεις εντοπίζονται στην ανατολική, ιδιαίτερα στον άξονα αθήνα-θεσσαλονίκη. στα δύο πολεοδομικά συγκροτήματα υπολογίζεται ότι συγκεντρώνεται ο μισός πληθυσμός της χώρας, καθώς επίσης το 50% των βιομηχανικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. πάντως το 87% του νερού στη χώρα μας απορροφάται στη γεωργία, όπου οι απώλειες λόγω των χωμάτινων δικτύων άρδευσης φτάνουν το 80%. με την κοινοτική οδηγία για τα νερά ώς το 2010 η χώρα μας είναι υποχρεωμένη να προχωρήσει σε πραγματική τιμολόγηση του νερού στον αγροτικό τομέα. σήμερα οι αγρότες αναλόγως της περιοχής επιβαρύνονται με 3 έως 35 ευρώ ανά κυβικό.

στην πρωτεύουσα η ετήσια ζήτηση για νερό υπολογίζεται σε 539 εκατ. κυβικά, όπου τη μερίδα του λέοντος έχει η ύδρευση (420 εκατ. κυβικά). η αττική χαρακτηρίζεται ελλειμματική και γι' αυτό μεταφέρεται από χρόνια νερό από την υλίκη, το μόρνο και τον εύηνο. οι γεωτρήσεις δίνουν 250 εκατ. κυβικά το χρόνο αλλά το νερό τους δεν θεωρείται κατάλληλο για ύδρευση. στη μελέτη του υπουργείου δεν προσδιορίζονται οι μελλοντικές ανάγκες, παρά το γεγονός ότι μνημονεύονται τα αναπτυξιακά σχέδια της ευδαπ για επέκταση του δικτύου της στη βοιωτία, τη χαλκίδα, τα παράλια της δυτικής αττικής και την κόρινθο, καθώς και η προοπτική μεταφοράς νερού σε νησιά του αργοσαρωνικού. να σημειωθεί ότι στη δεκαετία του '70 διπλασιάστηκε σε σχέση με αυτή του '60 και από τότε παρουσιάζει συνεχή άνοδο, που υπολογίζεται σε 50% ανά δεκαετία. τα μόνα χρόνια που καταγράφηκε ανάσχεση στην κατανάλωση ήταν το 1983, οπότε έγινε μεγάλη αύξηση στην τιμή του νερού, και την περίοδο 1990-93 λόγω της λειψυδρίας.

στην υπόλοιπη ηπειρωτική χώρα η πιο ελλειμματική περιοχή είναι αυτή της θεσσαλίας και αφορά κυρίως τις ανάγκες για άρδευση των 2,36 εκατ. καλλιεργήσιμων στρεμμάτων όπου η ετήσια ζήτηση υπολογίζεται σε 1,6 δια. κυβικά. περίπου 70 εκατ. κυβικά απαιτούνται για την ύδρευση των οικισμών. οσο για τη βόρεια ελλάδα στη μελέτη επισημαίνεται ότι εξαρτάται από τα νερά ποταμών που έρχονται από γειτονικές χώρες και υπολογίζονται σε 14 δισ. κυβικά το χρόνο.

στα 50 νησιά του αιγαίου και τα δωδεκάνησα οι ετήσιες ανάγκες αγγίζουν τα 54 εκατ. κυβικά και δεν αφορούν μόνον τους περίπου 500.000 μόνιμους κατοίκους, που και αυτοί παρουσιάζουν αύξηση κατά 11,4% την τελευταία δεκαετία, αλλά κυρίως τον τουρισμό -15 εκατ. διανυκτερεύσεις το χρόνο. για τα περισσότερα νησιά, κυρίως στις κυκλάδες, το ύψος της βροχής είναι χαμηλό (από 350 έως 818 χιλιοστά), παρ' όλα αυτά υπολογίζεται ότι το 30% καταλήγει αναξιοποίητο στη θάλασσα. οι περισσότερες ανάγκες καλύπτονται από υπόγειες πηγές. η ρόδος, η λέσβος και η κως μπορεί να εξασφαλίσουν το 70% με ορθολογική διαχείριση των νερών των γεωτρήσεων. ανάλογες δυνατότητες θα υπήρχαν στην πάρο, τη χίο και τη σάμο, αλλά οι υπόγειες πηγές έχουν επηρεαστεί λόγω διείσδυσης θαλασσίων υδάτων.

σύμφωνα με τη μελέτη του υπουργείου πεχωδε:

* εννέα νησιά (ανδρος, τήνος, μύκονος, κέα, κύθνος, σέριφος, πάρος, ιος και ανάφη) σε γενικές γραμμές καλύπτουν τη ζήτηση.

* στη σίφνο η κατάσταση χαρακτηρίζεται οριακή.

* ελλείμματα καταγράφονται σε σύρο, σαντορίνη και φολέγανδρο.

* η νάξος και η μήλος έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν τις ανάγκες τους με κατασκευή μικρών φραγμάτων και λιμνοδεξαμενών.

* στα μικρότερα νησιά προτείνεται να συνεχιστεί η μεταφορά νερού με πλοία.

λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα των νησιών, με βάση το εθνικό σχέδιο διαχείρισης υδάτων που παρουσίασε ο κ. σουφλιάς, δεν προβλέπεται προώθηση ενιαίων μέτρων. αλλωστε ο ίδιος ο υπουργός κάλεσε τους δημάρχους των νησιών να αντιμετωπίσουν μόνοι τους το πρόβλημα, δίνοντας απλώς έμφαση στην κατασκευή εργοστασίων αφαλάτωσης.

πηγή:ελευθεροτυπία