15-09-2013, 03:10
|
Moderator
|
|
Ημερομηνία εγγραφής: Aug 2009
Περιοχή: Θεσσαλονικη
Μoto: R1200GSA
|
|
Απάντηση: Της τελευταίας στιγμής...
Μπαγιάτηδες και χαμουτζήδες
## Στη διάρκεια των πέντε περίπου αιώνων της τουρκικής κατοχής, οι Έλληνες οικειοποιήθηκαν πολλές τούρκικες λέξεις. Αξίζει να ξαναθυμηθούμε ότι ο αρχαίος ελληνικός λιμήν πήγε στην Τουρκία, έγινε λιμάν και γύρισε πίσω γένους ουδετέρου. Στο λιμάνι οι χαμάληδες ξεφόρτωναν καΐκια κουβαλώντας τσουβάλια και στην ταβέρνα τραγουδούσανε το γκελ–γκελ καϊκτσή γιαβάς–γιαβάς. Στους τεκέδες με τους ναργιλέδες και το τουμπεκί, όταν κάποιος ξεφούρνιζε υπερβολές, οι ενοχλημένοι θαμώνες τού έλεγαν ότι έκανε τον ζουρνά καΐκι, και κάποιοι πιο ζόρικοι χρησιμοποιούσαν το πανβαλκανικό σιχτίρ! Μια γειτονιά με κατοίκους φουκαράδες ονομαζόταν τενεκέ μαχαλάς. Κι όσοι Θεσσαλονικείς δεν ήτανε Εβραίοι, αποκαλούσαν τους Εβραίους τσιφούτηδες. Όλοι όμως τραγουδούσαν τα τραγούδια τους με τους στίχους μεταφρασμένους. Σήμερα, τους παλιούς Σαλονικιούς τους λέμε μπαγιάτηδες, ενώ δυο μικρές λέξεις, μια εβραίικη και μια τούρκικη, ήταν γνωστές σε όλους: αμήν, αμάν. Οι περιοχές που προστέθηκαν στην ελληνική επικράτεια ονομάστηκαν Νέες Χώρες. Όσοι κρατικοί υπάλληλοι έρχονταν από την Αθήνα έπαιρναν, πέρα απ' το μισθό τους, και το λεγόμενο επίδομα Νέων Χωρών. Κάτι σαν εκτός έδρας. Σε πολλούς νότιους (που οι ντόπιοι αποκαλούσαν χαμουτζήδες) η Θεσσαλονίκη δεν άρεσε. Χαρακτηριστική περίπτωση ο αξιωματικός του επιτελείου που τον Μάιο του 1913 έγραφε στη σύζυγό του:
«Εσιχάθηκα φοβερά... εις αυτήν την παρδαλήν πόλιν όπου είναι συγκεντρομέναι όλαι αι φυλαί του Ισραήλ. Σε βεβαιώ ότι αντιπαθητικότερος τόπος δεν υπάρχει».
Σήμερα, εκτός από τα εδέσματα και τα γλυκίσματα που διατηρούν τα τουρκικά ονόματά τους, σε μια ξεχωριστή θέση θα μπορούσαμε να βάλουμε κάποιες τουρκικές λέξεις που παραμένουν ζωντανές και σημαίνουν παλιές μας συνήθειες, που επίσης παραμένουν ολοζώντανες: Μπαχτσίσι, αλισβερίσι, βερεσές και μπαταχτσής, καθώς και το νεκραναστημένο μπακαλοτέφτερο, χειροπιαστή απόδειξη του πόσο μπατιρίσαμε.
|