Η Ιστορία του Κράνους.

[frits]

Αν αναρωτηθήκατε ποτέ πως και πότε χρησιμοποιηθήκε το κράνος στην μοτοσυκλέτα, διαβάστε τα παρακάτω...

Έτσι άρχιζε η ταινία:

Ένας αναβάτης, μια μηχανή. Επαρχιακός δρόμος στο νότιο Dorset, στην Αγγλία, στις 13 Μαΐου του 1935. Ακολουθώντας τις καμπύλες του εδάφους, ο δρόμος είχε αρκετές στροφές, μικρές ανηφόρες και κατηφόρες, αλλά ήταν γνωστός στον αναβάτη μας, που γύριζε σπίτι του.
Στην ταινία τον δείχνει με πηλίκιο, αν και στην πραγματικότητα δεν φορούσε τίποτα. Τότε, μόνο στους αγώνες φορούσαν καλύμματα κεφαλής που έμοιαζαν με κράνη. Αλλά ο φίλος μας δεν φορούσε ποτέ, κι ας είχε την πιο γρήγορη μοτοσυκλέτα της εποχής του, και μάλιστα την όγδοη: Είχε αγοράσει την πρώτη του Brough Superior to 1922, και την συγκεκριμένη SS100, το 1932. Ήταν ενθουσιασμένος, κι είχε κάνει ήδη 40.000 χιλιόμετρα μ’ αυτή. Έγραφε στον κατασκευαστή της, τον George Brough: “Έχει μια μεταξένια λειτουργία αυτό το πράμα... Στα 50 μίλια είναι όνειρο... μακάρι να μου δώσει η RAF αρκετό χρόνο για να το χρησιμοποιώ περισσότερο... είμαι ευγνώμων για την προσοχή και την φροντίδα που αφιερώσατε για το κάνετε τέλειο...”. Ο συνταγματάρχης Thomas Edward Lawrence, γνωστός στους περισσότερους ως Lawrence of Arabia, είδε ξαφνικά, μετά από ένα ανηφοράκι, τα δυό παιδιά με τα ποδήλατα. Προσπάθησε να τα αποφύγει, αλλά αντίθετα με ότι δείχνει η ταινία, χτύπησε το ένα, καθώς έφευγε από το δρόμο και περνούσε πάνω από το τιμόνι. Δεν συνήλθε ποτέ. Ήδη βρισκόταν σε κώμα όταν τον πήγαν στο στρατιωτικό νοσοκομείο του Bovington Camp, που βρισκόταν εκεί κοντά. Οι καλύτεροι γιατροί της Αγγλίας έσπευσαν επί τόπου για να τον σώσουν. Αλλά δεν γινόταν τίποτα. Πέντε μέρες αργότερα, άφησε την τελευταία του πνοή, στα 47 του χρόνια. Μην ρωτήσετε γιατί δεν φορούσε κράνος – απλά, έτσι ήταν τότε. Κι η μοτοσυκλέτα του, που το κοντέρ της διάβαζε μέχρι τα 120 μίλια, ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσε να αγοράσει κάποιος, χάρη στην εμμονή του George Brough για απόλυτη ποιότητα και επιδόσεις. Δεν ξέρω με ποιά σημερινή μοτοσυκλέτα θα μπορούσε να συγκριθεί, καθώς τότε κόστιζε παραπάνω από ένα σπίτι. Σε όλες του τις Brough o Lawrence έδινε ονόματα. Την πρώτη του, το 1922, την έλεγε Boa (Βόα), ενώ όλες τις επόμενες, George I, II, III, IV, V, VI, VII. Όταν σκοτώθηκε, είχε ήδη παραγγείλει την George VIII, αλλά δεν την παρέλαβε ποτέ. Ο George o Έβδομος και τελευταίος, είχε κι ένα ακόμη όνομα: Boanerges, ο Γιός του Κεραυνού.

Ανάμεσα στους χειρουργούς που έσπευσαν να φροντίσουν τον Lawrence ήταν και ο Ηugh W.B. Cairns, γεννημένος στην Αυστραλία το 1896. Ως στρατιωτικός γιατρός υπηρέτησε στην Μέση Ανατολή και την Γαλλία, πριν συνεχίσει τις σπουδές του στην Αγγλία. Αργότερα, αποφασίζοντας να ασχοληθεί με τον τομέα της νευροχειρουργικής που ήταν στα σπάργανα τότε, εκπαιδεύεται και στις ΗΠΑ με τους πρωτοπόρους του τομέα. Ένας από τους βασικούς λόγους που τον οδήγησαν στην νευροχειρουργική, και ειδικότερα στην μελέτη, πρόληψη και θεραπεία των τραυμάτων του κεφαλιού, ήταν η εμπειρία του με τον θανάσιμα τραυματισμένο Lawrence. Νιώθοντας ανίσχυρος να κάνει κάτι για να τον σώσει, αντέδρασε ξεκινώντας την μελέτη και την πρόληψη των τραυματισμών των μοτοσυκλετιστών στο κεφάλι. Προπολεμικά, θυμηθείτε, η μοτοσυκλέτα δεν ήταν είδος προς λαϊκή κατανάλωση και καθημερινή χρήση, αλλά ψυχαγωγική ενασχόληση των οικονομικά ισχυρότερων. Εκτός από αυτούς, ο στρατός χρησιμοποιούσε μοτοσυκλετιστές, κυρίως ως αγγελιαφόρους. Στη διάρκεια του πολέμου, ο Cairns δημιούργησε κινητές νευροχειρουργικές μονάδες, ως σύμβουλος του Υπουργείου Υγείας, κι εργάστηκε σκληρά για την μείωση των συνεπειών των ατυχημάτων στους μοτοσυκλετιστές του στρατού. Ως αποτέλεσμα, ο Βρετανικός στρατός είχε τους λιγότερους θανάτους μοτοσυκλετιστών κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ακόμα και πριν ξεκινήσουν οι εχθροπραξίες, ο Cairns είχε παρατηρήσει – και εξοργιστεί – με την αδικαιολόγητα υψηλή θνησιμότητα μεταξύ των αναβατών αλλά και των συνεπιβατών. Η μοτοσυκλέτα είχε τότε πολύ σημαντικό επικοινωνιακό ρόλο, καθώς οι επικοινωνίες μέσω ασυρμάτου ήταν περιορισμένες λόγω υποκλοπών, ενώ υπήρχαν και συχνές συσκοτίσεις που δυσχέραιναν τους βομβαρδισμούς. Οι μοτοσυκλετιστές του στρατού είχαν ζωτικό ρόλο στις επικοινωνίες. Ο Cairns πρέπει να ήταν και ο πρώτος που μελέτησε στατιστικά τα μοτοσυκλετιστικά ατυχήματα. Βρήκε πως στους πρώτους 21 μήνες του πολέμου 2279 επιβαίνοντες σε μοτοσυκλέτα είχαν σκοτωθεί, οι περισσότεροι από τραύματα στο κεφάλι. Κρατούσε στατιστικά ατυχημάτων από το 1939, και καθώς ήταν ευφυής και επίμονος, κατάφερε να γίνει υποχρεωτικό το κράνος για τους στρατιώτες μοτοσυκλετιστές ήδη από το 1941. Έτσι, όταν το 1946 δημοσίευσε ένα άρθρο για τα οφέλη της χρήσης του κράνους, είχε και τα στατιστικά δεδομένα για να το υποστηρίξει. Οι θάνατοι των υπηρετούντων μοτοσυκλετιστών είχαν μειωθεί πάνω από 50%, κι ο Cairns κατέληγε: "Από την μέχρι τώρα εμπειρία δεν μένει καμιά αμφιβολία πως η υποχρεωτική χρήση κράνους και από τους πολίτες μοτοσυκλετιστές θα είχε ως αποτέλεσμα την σημαντική μείωση των θανάτων, της απώλειας του χρόνου εργασίας και του φόρτου των νοσοκομείων". Ουδείς προφήτης στον τόπο του όμως. Παρά τα στοιχεία, τις μελέτες και την μικρή αλλά σημαντική πρόοδο στην τεχνολογία των κρανών κατά την διάρκεια του πολέμου, ούτε η πολιτεία αλλά ούτε και το κοινό στην Αγγλία δεν τα θεώρησαν σημαντικά. Χρειάστηκε να περάσουν 32 χρόνια μετά το πρώτο επιστημονικό άρθρο του Cairns για τα κράνη και να έρθει το 1973, για να γίνει υποχρεωτική η χρήση τους στην Βρετανία, και σχεδόν άλλα είκοσι ακόμη για να γίνει το ίδιο και την Ελλάδα. Οι έρευνες του Cairns, αργότερα και σε συνεργασία με τον Holbourn, επεκτάθηκαν όχι μόνο στην στατιστική ανάλυση των ατυχημάτων με μοτοσυκλέτα, αλλά και στην παθοφυσιολογία, την μελέτη των διάφορων τύπων τραυμάτων, αλλά και στα υλικά και τις μεθόδους κατασκευής των διάφορων τύπων κρανών, σε σχέση με την σχετική προστασία που προσέφερε το καθένα.
Η μνήμη των ανθρώπων είναι πολύ επιλεκτική. Θυμόμαστε όλοι τον Lawrence, κυρίως γιατί έχασε την ζωή του νέος, αλλά όχι τον Cairns, που έσωσε τη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων μέχρι σήμερα. Είναι όμως χαρακτηριστικό. Οι άνθρωποι προτιμούν να ακούσουν μια ωραία ιστορία, και του Lawrence είχε μέσα εξωτικά μέρη, πόλεμο, κατασκοπεία, ηρωική δράση, σκοτεινά σημεία, φιλοσοφικό, αρχαιολογικό και λογοτεχνικό υπόβαθρο, υποψίες ομοφυλοφιλίας, εκκεντρική συμπεριφορά, ταχύτητα και θάνατο. Ουσιαστικά, μια τέτοια ιστορία είναι ψυχαγωγική, ενώ η ιστορία του Cairns είχε πολλή δουλειά, πολλή μελέτη, ένα νέο κλάδο της ιατρικής επιστήμης, επιμονή και υπομονή. Όσοι των γνώρισαν, συμφωνούσαν πως ήταν ανήσυχο πνεύμα και απολύτως αξιόπιστος, κάποιος που μπορείς να βασιστείς πάνω του, ένας δυνατός άντρας που τίποτα δεν του φαινόταν ακατόρθωτο. Αλλά η ζωή του δεν είχε τα στοιχεία που επιθυμούν οι άνθρωποι για να δημιουργήσουν ένα μύθο, παρ’ όλο που διέθετε και βία και αίμα. Μην νομίζετε όμως πως ο Lawrence έκανε κάτι ο ίδιος για να γίνει γνωστός. Μέχρι που τέλειωσε ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, ήταν άγνωστος στο Βρετανικό κοινό. Για να γίνει λαϊκός ήρωας, χρειάστηκαν οι διαλέξεις του αμερικανού δημοσιογράφου Lowell Thomas, που περιόδευσε στην Βρετανία διηγούμενος ιστορίες για νίκες στη γη της Βίβλου, εξιστορώντας τα ανδραγαθήματα του Lawrence. Η εικόνα του κοντούλη Lawrence, ντυμένου με τα ρούχα των Αράβων, να μπαίνει στην Δαμασκό επικεφαλής των φυλών των Βεδουίνων που είχε καταφέρει να συσπειρώσει, ήταν ό,τι χρειαζόταν μετά την φρίκη του πολέμου των χαρακωμάτων και των χημικών.

Ο Lawrence έδωσε την αφορμή και ο Cairns έκανε την δουλειά, για να έχουμε εμείς κράνη σήμερα. Δύο ήταν οι παράγοντες που επιτάχυναν την εξέλιξή τους, με πρώτο αλλά λιγότερο σημαντικό την χρήση τους στους αγώνες, και δεύτερο και πολύ σημαντικότερο την νομοθεσία που επιβάλλει την χρήση τους. Κάνω αυτή την διάκριση γιατί αν τα κράνη χρησιμοποιούνταν μόνο από τους αγωνιζόμενους, το εμπορικό, και άρα οικονομικό, ενδιαφέρον γι’ αυτά, θα ήταν περιορισμένο. Το κοινό, και ειδικά όσοι ήταν επηρεασμένοι από τις φωτογραφίες των αγώνων και ήθελαν να μοιάσουν σε αυτούς που θαύμαζαν, άρχισε να τα χρησιμοποιεί. Αν θέλετε, πέρα από την όποια συνειδητοποίηση σε θέματα ασφάλειας, αυτή η μίμηση έστελνε κι ένα υπόγειο μήνυμα προς τους άλλους μοτοσυκλετιστές: Φοράω κράνος σαν τους αγωνιζόμενους, άρα το ανοίγω κι εγώ το γκάζι!
Εξήντα δύο χρόνια μετά την έναρξη της ενασχόλησης του Cairns με το θέμα κράνος, υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που αμφιβάλλουν για την χρησιμότητά του. Αγνοήστε τους. Το επόμενο στάδιο αφορά όσους τάσσονται κατά της υποχρεωτικής χρήσης του. Αυτό ίσως χωράει κάποια συζήτηση, μεταξύ συνειδητοποιημένων μοτοσυκλετιστών που ξέρουν πολύ καλά τι μπορεί να προσφέρει το κράνος. Με χαλάει βέβαια το γεγονός πως οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της ελευθερίας επιλογής για το κράνος, είναι οι ίδιοι που υποστηρίζουν την ελεύθερη κατοχή οπλισμού από τους πολίτες, κυρίως στις ΗΠΑ. Η "ελευθερία" μπορεί να είναι μια πολύ παραπλανητική λέξη.
Προσωπικά, αντιμετώπιζα τα σκωπτικά σχόλια των συνομηλίκων μου όταν πιτσιρικάς ήμουν ο μόνος της παρέας που φόραγε κράνος, μάσκα και γάντια. Λίγα χρόνια αργότερα, πήρα για μια βόλτα το μηχανάκι ενός γνωστού, μια πάνω-κάτω που λένε, δεν φόρεσα κράνος, και ξύπνησα ώρες αργότερα στο νοσοκομείο. Στα χρόνια που ακολούθησαν, είχα λίγες καλές πτώσεις, αρκετές όμως για να μην μου μείνει καμία αμφιβολία: Το κράνος είναι σαν την βενζίνη. Δεν πας πουθενά χωρίς αυτό. Και τώρα που γνωρίζω, ευχαριστώ όσους έκαναν υποχρεωτική την χρήση του, κυρίως γιατί πυροδότησαν έτσι το εμπορικό ενδιαφέρον και την εξέλιξη των κρανών. Πιο πολύ απ’ όλους όμως, σέβομαι τον κύριο Cairns, που επέμεινε να σώσει ζωές όταν κανέναν δεν απασχολούσε η απώλειά τους.
Αρκεί να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά για να διακρίνουμε ποιος είναι ο Ηugh William Bell Cairns του σήμερα, και να μην αφήσουμε να περάσουν δεκαετίες πριν ακούσουμε αυτά που έχει να μας πει.

Πηγή. Περιοδικό Μοτό

[silvestros]

[moby_gr]

[yns]

Πολύ ωραίο άρθρο!!

Το μόνο σημείο που διαφωνώ με τον συντάκτη του Μοτό είναι αυτό:

Εξήντα δύο χρόνια μετά την έναρξη της ενασχόλησης του Cairns με το θέμα κράνος, υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που αμφιβάλλουν για την χρησιμότητά του. Αγνοήστε τους.

Προσωπικά δεν τους αγνοώ. Τους λέω να ρίξουν μια κουτουλιά σ'ενα τοίχο με 5 χλμ/ω που είναι η μέση ταχύτητα που περπατάει ο άνθρωπος και μετά να έρθουν να υποστηρίξουν ξανά πως δεν κινδυνεύουν στις «ταχύτητες πόλης»...

[Χαλλλαρός]

Πολύ καλό!!!!! Ευχαριστούμε.

[siraxanz]

για την ενημερωση...

[black_hawk]

SUPER!!!

[Kimwnas]

πολύ ενδιαφέρον! ευχαριστούμε!

[apapadopoulos]

αρκει να μην το εχουμε στον αγκωνα....

[adventure]

Σε ευχαριστούμε Σταύρο.